แชร์

สารกันบูดในอาหาร: ประโยชน์ ความเสี่ยง และทางเลือกธรรมชาติ

อัพเดทล่าสุด: 5 ส.ค. 2024

877 ผู้เข้าชม

สารกันบูด (Preservatives) เป็นหนึ่งใน Food additive ที่มีบทบาทสำคัญในการยืดอายุการเก็บรักษาอาหาร ชะลอการเสื่อมเสีย และป้องกันการปนเปื้อนของจุลินทรีย์ที่อาจก่อให้เกิดโรค สารกันบูดที่นิยมใช้ ได้แก่ กรดเบนโซอิก โซเดียมเบนโซเอต โพแทสเซียมซอร์เบต ไนไตรท์ ซัลเฟอร์ไดออกไซด์ เป็นต้น ซึ่งมักพบในอาหารหมักดอง เนื้อสัตว์แปรรูป เครื่องดื่ม ผลิตภัณฑ์เบเกอรี่ และอาหารแช่แข็ง

ประโยชน์หลักของสารกันบูดคือช่วยให้อาหารมีอายุการเก็บรักษาที่ยาวนานขึ้น ลดการสูญเสียจากการเน่าเสีย ทำให้ผู้บริโภคสามารถเข้าถึงอาหารที่หลากหลายได้นานขึ้น และสะดวกต่อการกระจายสินค้า อย่างไรก็ตามสารกันบูดอาจมีข้อจำกัดหรือผลกระทบเชิงลบต่อสุขภาพบางประการ เช่น

โซเดียมเบนโซเอตอาจทำปฏิกิริยากับวิตามินซีในเครื่องดื่ม เกิดเป็นสารเบนซีน ซึ่งเป็นสารก่อมะเร็ง แต่ปริมาณที่พบมักต่ำกว่าระดับที่เป็นอันตราย
สารกันบูดบางชนิดอาจกระตุ้นอาการของผู้ที่เป็นโรคหอบหืดหรือแพ้ภูมิตัวเอง เช่น ซัลเฟอร์ไดออกไซด์ในไวน์และผลไม้แห้ง
ไนไตรท์ในเนื้อสัตว์แปรรูปอาจทำปฏิกิริยากับสารประกอบเอมีนเกิดเป็นสารไนโตรซามีน ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงของมะเร็งบางชนิด แต่ปัจจุบันมีการจำกัดปริมาณและเติมสารยับยั้งปฏิกิริยาเพื่อลดการก่อตัวของสารนี้
การได้รับสารกันบูดบางชนิดในปริมาณสูงเป็นเวลานาน อาจส่งผลต่อระบบทางเดินอาหาร ตับ ไต หรือเพิ่มความไวต่อแบคทีเรียดื้อยา แต่ในภาพรวมความเสี่ยงยังต่ำกว่าประโยชน์ที่ได้รับจากการป้องกันอันตรายของจุลินทรีย์ก่อโรค

เนื่องจากข้อกังวลด้านความปลอดภัยของสารกันบูดสังเคราะห์ ผู้บริโภคบางส่วนจึงให้ความสนใจทางเลือกของสารกันบูดธรรมชาติมากขึ้น สารเหล่านี้สกัดจากพืชผักและเครื่องเทศ เช่น กรดแลคติกจากผักหมัก ยูจีนอลในกานพลู ไทโมลในโหระพา ซินนามัลดีไฮด์ในอบเชย หรือแทนนินในชา เป็นต้น ซึ่งมีคุณสมบัติในการยับยั้งจุลินทรีย์ได้ในระดับหนึ่ง รวมถึงเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่ดี

นอกจากนี้ยังมีเทคโนโลยีอื่นๆ ที่ช่วยลดการใช้สารกันบูด เช่น การบรรจุแบบปรับแต่งบรรยากาศ การใช้ความดันสูง ฟิล์มบรรจุภัณฑ์ที่ฆ่าเชื้อได้ เอนไซม์ต้านจุลชีพ หรือแบคเทอริโอฟาจ เป็นต้น

อย่างไรก็ตาม สารกันบูดทั้งที่เป็นสารสังเคราะห์และสารจากธรรมชาติก็ยังมีความจำเป็นในอุตสาหกรรมอาหารสมัยใหม่ที่มุ่งเน้นความสะดวก สามารถเก็บได้นาน และมีความปลอดภัย ซึ่งหากใช้ในปริมาณที่เหมาะสมตามกฎระเบียบ และภายใต้การควบคุมดูแลของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง สารกันบูดก็ถือเป็นสารเติมแต่งที่ให้ประโยชน์ทั้งต่ออุตสาหกรรมและผู้บริโภคนั่นเอง

สิ่งสำคัญคือผู้บริโภคจะต้องมีความรู้ความเข้าใจ ตระหนักถึงทั้งประโยชน์และความเสี่ยงของสารกันบูด พิจารณาเลือกบริโภคอย่างเหมาะสม โดยอ่านฉลากอาหารเพื่อดูชนิดและปริมาณสารกันบูดที่มี ตลอดจนเลือกรับประทานอาหารที่หลากหลาย ไม่พึ่งพาแต่อาหารแปรรูปจนเกินไป มีความตระหนักแต่ไม่ตระหนกจนเกินเหตุ เพื่อจะได้รับประโยชน์จากความก้าวหน้าของเทคโนโลยีการถนอมอาหารอย่างเต็มที่ ในขณะเดียวกันก็ลดความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นได้ในระยะยาวครับ

Tags :